Definition and meaning of presentator

Een presentator (m/v) of presentatrice (v) is doorgaans een persoon die radio- of televisie-programma's presenteert – maar ook evenementen die niet worden uitgezonden, kunnen een presentator hebben.

  Jovana Janković als presentatrice van het Eurovisiesongfestival in 2008.

Niet zelden heeft die persoon daarnaast een ander beroep, zoals acteur, zanger, model of omroepproducent, maar is bij het grote publiek vooral bekend als de stem of het gezicht van één of meer mediaprogramma's. Sommigen zijn geselecteerd vanwege het winnen van een schoonheids- of andere tv-wedstrijd; anderen worden later bijvoorbeeld acteur.

  Omroeper

Een omroeper (of omroepster) is een persoon die op televisie de komende programma's aankondigt. Een omroeper of omroepster is als het ware de gastheer of gastvrouw van de televisiekijker. In Vlaanderen maken de grote zenders nog gebruik van omroep(st)ers, althans in primetime, terwijl de trend in Europa is dat alleen het aanstaande programma in beeld wordt gebracht met de stem van de omroeper op de achtergrond (offscreen).

In Nederland waren omroepers of omroepsters vanaf het begin van de televisie in 1951 tot en met 2001 te zien op de openbare zenders Nederland 1, Nederland 2 en Nederland 3. Het commerciële Veronica TV maakte nog enige tijd na 2001 gebruik van omroep(st)ers. Toen Veronica uit de Holland Media Groep was gestapt, maakte het nieuwe Veronica nog een tijdje gebruik van omroepers. Die presenteerden echter niet vanuit een presentatiestudio, maar vanaf verschillende locaties in het Veronicapand, en werden netmasters genoemd. Ook Yorin kende nog enige tijd omroep(st)ers.

Zie Lijst van omroepers voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

  Nieuwslezer en anchorman

Een nieuwslezer is de presentator van een journalistiek programma zoals het radio- of televisiejournaal. Hij of zij is zelf meestal een journalist, die al dan niet deel uitmaakt van de redactie die de teksten schrijft.

Een anchorman of nieuwsanker is een vaste presentator van een dagelijks uitgezonden nieuwsrubriek/journaal op televisie.

Het begrip anchorman komt uit de Verenigde Staten, waar de drie nationale omroepen (networks; nu zijn er meer) ABC, CBS en NBC de kijkers aan zich trachtten te binden met vaste ster-presentatoren. Bekende anchormen waren Peter Jennings (ABC), Walter Cronkite (CBS) en Tom Brokaw (NBC). Peter Snow was lange tijd de anchorman van BBC News.

Joop van Zijl heeft in Nederland een enigszins vergelijkbare status gehad, hoewel hij niet elke dag presenteerde, en volgens een strenge definitie van het begrip anchorman hoort dat eigenlijk wel. De term anchorman is in Nederland pas na 2005 opgedoken. Hoewel Joop van Zijl al vanaf de jaren zeventig het journaal presenteerde en ook vele uitzendingen van het achtuurjournaal voor zijn rekening nam, werd hij pas vanaf 1988 de officiële anchorman van het journaal van acht uur.

In Vlaanderen hebben bij de openbare omroep VRT Martine Tanghe en Wim De Vilder van Het Journaal de status van anchorvrouw en -man, daar vaak aangeduid als nieuwsanker, bij de commerciële vtm hoofdredacteur Stef Wauters en veteraan Dany Verstraeten.

In Nederland zijn dat bij de openbare omroep: Sacha de Boer en, na het vertrek van Philip Freriks, ook Rob Trip bij het NOS Journaal. Bij het RTL Nieuws zijn er meer, doordat het hoofdbulletin in duopresentatie plaatsvindt, met als nieuwslezers van de belangrijkste bulletins Suzanne Bosman & Rick Nieman en Roelof Hemmen & Margreet Spijker; voorheen was Loretta Schrijver er een zeer bekend gezicht.

  Quizmaster

Spelprogramma's van het type quiz worden gepresenteerd door een quizmaster genoemde gastheer, die tevens optreedt als scheidsrechter, vaak bijgestaan door een jury, en waakt over het gehele spelverloop. Sommigen zijn beroemd genoeg om een programma naar hen te noemen, zoals de Rudi Carrell-show (waarvan ook een Duitse versie is gemaakt, opnieuw met hem). Bij quizzen staat de presentator vaak achter een soort lessenaar, zoals Hans van der Togt bij het Rad van Fortuin, Ben Crabbé bij Blokken of de roterende lessenaar van Anne Robinson in The Weakest Link.

  Wrapper

Een wrapper is een speciaal type presentator, met name voor jeugdprogramma's. Vaak vormen ze een pool, waaruit soms één, soms twee of meer leden tegelijk, interactief optreden. Naast het pure presenteren van programma's "verpakken" ze (vandaar de Engelse benaming) een serie korte tv-blokken tot één programma, door middel van grapjes, reportages, kleine spelletjes, wedstrijden en dergelijke. Ze kunnen daarnaast reportages maken of fratsen uithalen op locatie en optreden in met programma's of de zender als dusdanig verbonden programma's. Het succesidee is bedacht door de BBC en onder meer overgenomen door Ketnet.

  Deskundigen

Sommige programma's van een (deels) documentair genre kunnen worden gepresenteerd door ervarings- en/of academisch deskundigen. Enkele voorbeelden:

• de weerpresentator presenteert het weerbericht, meestal staande voor een kaart van de weersystemen, of een simulatie daarvan (blue key). Jan Pelleboer werkte voor de radio. Op televisie wordt de weerpresentatie soms door een niet-meteoroloog gedaan – op Amerikaanse zenders heeft deze soms het karakter van een clown of seksobject.
• het sportprogramma Nederland in Beweging!, gepresenteerd door atlete Olga Commandeur en fitnesstrainer Duco Bauwens;
• het techniekprogramma MythBusters, gepresenteerd door ingenieur Adam Savage en de sceptische Jamie Hyneman;
• het overlevingsprogramma Man vs. Wild, gepresenteerd door avonturier Bear Grylls;

  Zie ook

• Lijst van Nederlandse presentatoren
• Lijst van Vlaamse presentatoren