Definition and meaning of bank

Ten artykuł dotyczy przedsiębiorstwa. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

  Centrala ING BSK w Katowicach

Bank – osoba prawna wykonująca działalność gospodarczą, polegającą na przyjmowaniu depozytów, udzielaniu kredytów, wydawaniu instrumentów pieniądza elektronicznego oraz innych czynności, określonych przepisami ustawy Prawo bankowe i wymienionych w statucie banku. Banki należą do tak zwanych instytucji zaufania publicznego^[1].

Nazwa [edytuj]

Nazwa "bank" pochodzi od włoskiego słowa banco, oznaczającego ławkę, przy której pracowali włoscy handlarze zajmujący się przekazywaniem monet kruszcowych od jednych klientów do drugich.

Na gruncie obowiązujących przepisów używanie nazwy "bank" (oraz "kasa") jest zastrzeżone wyłącznie dla banków w rozumieniu przepisów Prawa bankowego.

Czynności bankowe [edytuj]

Prawo bankowe [edytuj]

Usługi świadczone przez banki są na gruncie Prawa bankowego określane mianem czynności bankowych. Zgodnie z art. 5 Prawa bankowego czynności bankowe dzielą się na:

• czynności zastrzeżone wyłącznie dla banków (tzw. czynności bankowe sensu stricto):
  • przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów;
  • prowadzenie innych rachunków bankowych;
  • udzielanie kredytów;
  • udzielanie i potwierdzanie gwarancji oraz otwieranie i potwierdzanie akredytyw;
  • emitowanie bankowych papierów wartościowych;
  • przeprowadzenie bankowych rozliczeń pieniężnych;
  • wydawanie instrumentu pieniądza elektronicznego;
  • wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banku w odrębnych ustawach
• czynności dozwolone także niektórym podmiotom niebankowym (tzw. czynności bankowe sensu largo):
  • udzielanie pożyczek pieniężnych;
  • operacje czekowe i wekslowe oraz operacje, których przedmiotem są warranty;
  • wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu,
  • terminowe operacje finansowe;
  • nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych;
  • przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych;
  • prowadzenie skupu i sprzedaży wartości dewizowych;
  • udzielanie i potwierdzanie poręczeń;
  • wykonywanie czynności zleconych, związanych z emisją papierów wartościowych;
  • pośrednictwo w dokonywaniu przekazów pieniężnych oraz rozliczeń w obrocie dewizowym

Oprócz tego ustawa dozwala bankom na wykonywanie innych czynności, nie związanych z istotą ich działalności (np. usługi w zakresie doradztwa finansowego, usługi certyfikacyjne związane z podpisem elektronicznym, nabywanie akcji i udziałów, obrót papierami wartościowymi etc.)

Podział z punktu widzenia klienta [edytuj]

• Operacje finansujące
• Operacje depozytowe
• Operacje obsługi obrotu
• Operacje doradczo-konsultingowe

Rodzaje banków [edytuj]

  Gmach NBP we Wrocławiu

Podstawowe rodzaje banków w systemie bankowym to:

• bank centralny,
• banki operacyjne (komercyjne, świadczące usługi tzw. klientowi masowemu):
  • banki uniwersalne;
  • banki wyspecjalizowane (np. hipoteczne, inwestycyjne, wspierające budownictwo mieszkaniowe etc.).

Istnieje także podział banków ze względu na prawną formę działalności:

• banki państwowe (przedsiębiorstwa państwowe);
• banki spółdzielcze (spółdzielnie);
• banki w formie spółek akcyjnych.

Bankami nie są spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK), choć mogą być z nimi (a zwłaszcza z bankami spółdzielczymi) mylone.

Model biznesowy [edytuj]

Bank może generować przychody, w tym odsetki, opłaty za transakcję i doradztwo finansowe, na wiele różnych sposobów. Główną metodą jest naliczanie odsetek od kapitału, który jest wypożyczany klientom. Bank korzysta z różnicy pomiędzy poziomem odsetek, opłaca depozyt i inne źródła funduszy oraz poziom odsetek pobierany od działalności kredytowej.

Różnica ta jest określana jako rozpiętość pomiędzy kosztem funduszy i oprocentowaniem pożyczki. Historycznie, rentowności z działalności kredytowej są cykliczne i zależne od potrzeb i możliwości klientów pobierających pożyczki oraz etapu cyklu koniunkturalnego. Opłaty i doradztwo finansowe stanowią bardziej stabilny strumień przychodów, a zatem banki kładą większy nacisk na tych liniach dochodowych, w celu usprawnienia swoich wyników finansowych.

W ciągu ostatnich 20 lat amerykańskie banki podjęły wiele działań, aby zapewnić ich rentowność, odpowiadając na coraz bardziej zmienne warunki rynkowe. Po pierwsze, dotyczy to także Aktu Gramm-Leach-Bliley, która pozwala bankom ponownie połączyć się z domami inwestycyjnymi i ubezpieczeniowymi. Połączenie usług bankowych, inwestycyjnych i ubezpieczeniowych pozwala tradycyjnym bankom odpowiadać na rosnące zapotrzebowanie konsumentów na tzw. "one-stop shopping" (zakupy dokonywane w jednym miejscu, np. centrum handlowym), umożliwiając sprzedaż krzyżową (która, banki mają nadzieję, również podniesie ich rentowność).

Po drugie, banki rozszerzają zastosowanie oparte na ocenie ryzyka, od pożyczek biznesowych do kredytów konsumpcyjnych.

Nadzór bankowy [edytuj]

 Osobny artykuł: Nadzór bankowy.

Komisja Nadzoru Finansowego ma za zadanie m.in. sprawowanie nadzoru nad rynkiem finansowym, ubezpieczeniowym i emerytalnym w Polsce. W ramach tego, przejmując obowiązki Komisji Nadzoru Bankowego, od 1 stycznia 2008 kontroluje działalność wszystkich banków w Polsce. Nadzór nad pracami Komisji sprawuje Prezes Rady Ministrów.

Przewodniczącym Komisji Nadzoru Finansowego jest Andrzej Jakubiak.

Największe banki [edytuj]

Największe banki świata [edytuj]

Liczby w USD według Tier 1 capital, podane na koniec 2005 r. za The Economist^[2]:

1. HSBC – 79 mld
2. Citigroup – 75 mld
3. Bank of America – 73 mld
4. JPMorgan Chase – 72 mld
5. Mitsubishi UFJ Financial Group – 64 mld
6. Credit Agricole Group – 60 mld
7. Royal Bank of Scotland – 48 mld
8. Sumitomo Mitsui Financial Group – 40 mld
9. Mizuho Financial Group – 39 mld
10. Santander Central Hispano – 38 mld

Największe banki działające w Polsce [edytuj]

  Katowice, siedziba BRE Banku

1. PKO Bank Polski - 190 mld zł
2. Bank Pekao - 146 mld zł
3. Bank Zachodni WBK - 101,8 mld zł* (uwzględniając 42 mld zł za kapitalizację Kredyt Banku)
4. BRE Bank - 98,8 mld zł
5. ING Bank Śląski - 69,7 mld zł
6. Raiffeisen Bank Polska - 53,8 mld zł (uwzględniając 21 mld zł za kapitalizację Polbanku)
7. Getin Noble Bank - 53,5 mld zł
8. Bank Millennium - 50,8 mld zł
9. Citi Handlowy - 41,5 mld zł
10. Nordea Bank Polska - 35,3 mld zł
11. Bank Gospodarki Żywnościowej - 33,4 mld zł
12. BNP Paribas Bank Polska - 22,5 mld zł
13. Bank Polskiej Spółdzielczości - 17,5 mld zł
14. Bank Ochrony Środowiska - 15,6 mld zł

(15 największych banków według sumy bilansowej za rok 2012^[3])

 Zobacz też: Lista banków działających w Polsce.

System bankowy agrobiznesu [edytuj]

Bankowy system agrobiznesu tworzy ogół banków oraz instytucji parabankowych działających w agrobiznesie, odpowiednio zorganizowanych i powiązanych ze sobą.

W stosunku do sfery agrobiznesu banki spełniają następującą rolę:

• depozytariusza wkładów oszczędnościowych podmiotów gospodarczych i ludności,
• kredytodawcy,
• jednostki prowadzącej rachunki rozliczeniowe poszczególnych podmiotów gospodarczych.

Rolnicy mogą korzystać ze specjalnej grupy kredytów o korzystniejszych warunkach ekonomicznych. Są to tzw. kredyty preferencyjne z dopłatą do oprocentowania z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR). Szczególne zasady udzielania tych kredytów dotyczą:

• przeznaczenia kredytu,
• podmiotów mogących ubiegać się o kredyt,
• warunków udzielania kredytu,
• procedur ubiegania się o kredyt.

Zobacz też [edytuj]

Zobacz portal z wiadomościami w serwisie Wikinews na temat Bankowość

Informacje w siostrzanych projektach

 Ilustracje i media  w Wikimedia Commons
 Definicje słownikowe  w Wikisłowniku
 Cytaty  w Wikicytatach

• Narodowy Bank Polski
• Rada Polityki Pieniężnej
• Bankowy Fundusz Gwarancyjny
• bankowość
• bankowość elektroniczna
• bank typu brytyjskiego
• bank zrzeszający
• parabank
• bankowość osobista

Przypisy

Linki zewnętrzne [edytuj]

• Narodowy Bank Polski
• Prawo bankowe
• Związek Banków Polskich
• Informacja NIK o wynikach kontroli działalności kredytowej banków komercyjnych z przewagą kapitału państwowego w l. 1996–2000 (2001)
• Informacja NIK o wynikach kontroli udostępniania akcji Skarbu Państwa pracownikom niektórych prywatyzowanych banków (2000)