Definition and meaning of Zilver

Zilver / Argentum
Periodiek systeem H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Uut Fl Uup Lv Uus Uuo ↓ * La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu ** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Zilver
Algemeen
Naam	Zilver / Argentum
Symbool	Ag
Atoomnummer	47
Groep	Kopergroep
Periode	Periode 5
Blok	D blok
Reeks	Overgangsmetalen
Kleur	Zilverwit
Chemische eigenschappen
Atoommassa (u)	107,87
Elektronenconfiguratie	[Kr]4d10 5s1
Oxidatietoestanden	+1
Elektronegativiteit (Pauling)	1,93
Atoomstraal (pm)	144
1e ionisatiepotentiaal (kJ·mol−1)	731,01
2e ionisatiepotentiaal (kJ·mol−1)	2073,48
3e ionisatiepotentiaal (kJ·mol−1)	3360,61
Fysische eigenschappen
Dichtheid (kg·m−3)	10500
Hardheid (Mohs)	2,5
Smeltpunt (K)	1235
Kookpunt (K)	2428
Aggregatietoestand	Vast
Smeltwarmte (kJ·mol−1)	11,30
Verdampingswarmte (kJ·mol−1)	250,58
Van der Waalse straal (pm)	172
Kristalstructuur	k.v.g. (bij kamertemp.)
Molair volume (m3·mol−1)	10,3·10-6
Geluidssnelheid (m·s−1)	2600
Specifieke warmte (J·kg−1·K−1)	235
Elektrische weerstand (μΩ·cm)	1,59
Warmtegeleiding (W·m−1·K−1)	429
SI-eenheden en standaardtemperatuur en -druk worden gebruikt, tenzij anders aangegeven
Portaal    Scheikunde

  Een zilverkristal (dendriet).

  Reliekschrijn in zilver

Zilver is een scheikundig element met symbool Ag en atoomnummer 47. Het is een zilverkleurig overgangsmetaal.

  Ontdekking

Zilver werd al voor het begin van onze jaartelling gebruikt voor versiersels en als betaalmiddel. Uit opgravingen blijkt dat al 4000-3500 v.Chr. zilver werd gescheiden van lood op eilanden in de Egeïsche Zee en Anatolië. Vaak werd zilver geassocieerd met de maan, de zee en verschillende goden. In de alchemie werd voor zilver het symbool van een halve maan gebruikt en alchemisten noemden het Luna. Van het metaal kwik werd gedacht dat het een soort zilver was. In sommige talen blijkt dat nog uit de naam die kwik heeft zoals quicksilver in het Engels of kwikzilver (met de betekenis levend zilver) in wat ouder Nederlands. Veel later bleek het om twee volstrekt verschillende elementen te gaan.

De naam zilver leidt via het Oudhoogduits silbar van de Germaanse wortel *seluƀra-. Men vermoedt dat het hier een leenwoord betreft dat uit Klein-Azië of nog verder weg afkomstig is.^[1] In het Latijn heet zilver argentum, waar zilver het symbool Ag aan dankt.

  Toepassingen

Tegenwoordig wordt zilver vooral als zilverhalogeniden in de fotografie gebruikt. Andere toepassingen van zilver zijn:

• De goede elektrische geleiding van zilver maakt het een zeer geschikt materiaal in elektrische en elektronische producten. In circuits wordt zilver (of zilverlegeringen) gebruikt om componenten met elkaar te verbinden. Voor langere verbindingen is zilver te duur.
• Voor spiegels van zeer hoge kwaliteit is zilver geschikt omdat het over goede lichtreflecterende eigenschappen bezit. Maar meestal wordt hiervoor aluminium gebruikt omdat het veel goedkoper is.
• In sommige landen bevat muntgeld nog zilver, maar hiervoor worden steeds vaker andere metalen gebruikt. Er zijn minstens veertien talen waarin voor zilver en geld hetzelfde woord wordt gebruikt. Tot diep in de 19e eeuw waren munten van zilver en goud de belangrijkste betaalmiddelen van de mensheid.
• De glans van zilver maakt het een gewild metaal voor sieraden. In Europa wordt zilver gebruikt voor bestek, schalen, kandelaars en dienbladen. Naast het vervaardigen uit massief zilver kunnen voorwerpen ook verzilverd worden. Meestal wordt hiervoor eerste en tweede gehalte zilver gebruikt. Eerste gehalte (925/1000) is een legering van 92,5% zilver en 7,5% koper of een ander metaal. In sommige Engelstalige landen wordt hiervoor de term sterling gebruikt.^[2]
• In de tandheelkunde wordt zilver inmiddels niet meer gebruikt omdat het weliswaar relatief makkelijk in de juiste vorm te maken is, maar toch enigszins toxische eigenschappen heeft.
• Vanwege de desinfecterende eigenschappen wordt zilver tegenwoordig ook weer gebruikt voor het zuiveren of zuiver houden van drinkwater. Speciaal voor kleine hoeveelheden water (tot 100 liter) is zilver, (als zilvernitraat), eenvoudiger te doseren en toe te passen dan chloor. In de geneeskunde werd colloïdaal zilver vroeger als antibioticum gebruikt, in de alternatieve geneeskunde gebeurt dit nog steeds.
• Als katalysator wordt zilver in de industrie gebruikt voor bijvoorbeeld de productie van formaldehyde en etheenoxide.
• Fijn verneveld zilverjodide wordt gebruikt om mist te reduceren rondom vliegvelden.
• In het laboratorium wordt zilvernitraat veel toegepast als reagens in chloridebepalingen.

  Opmerkelijke eigenschappen

Zilver is een eenvoudig te bewerken metaal dat iets harder is dan goud en beschikt over een zilverwitte glans. Zilver heeft van alle metalen de beste elektrische geleidbaarheid en de laagste overgangsweerstand,^[2] beter dan koper en goud. Goud wordt daarentegen vaker gebruikt omdat het niet corrodeert. Daarnaast geleidt zilver van alle metalen warmte het best en heeft het de hoogste optische reflectie (tenminste als het zichtbaar licht betreft; ultraviolet licht reflecteert het slecht).^[2] Zilverhalogeniden zijn gevoelig voor licht. Het metaal is stabiel in zuivere lucht en zuiver water, maar indien blootgesteld aan ozon of waterstofsulfide verkleurt het.^[2] In het geval dat zilver met zwavel of verbindingen daarvan in aanraking komt vormt zich een zwarte laag van zilversulfide.

  Temperaturen

• Het smeltpunt van zilver is 961,78 °C (1234,93 K) of 1763,2 °F.
• Het kookpunt van zilver is 2162 °C (2434 K) of 3924 °F.

  Verschijning

In de natuur komt zilver zowel ongebonden als in ertsen voor, zoals argentiet, acanthiet en chlorargyriet. Ook wordt het aangetroffen in lood-, loodzink-, koper-, goud- en kopernikkelertsen.^[2] De belangrijkste bronnen op het westelijk halfrond zijn te vinden in Mexico, Canada, Peru en de Verenigde Staten.^[2]

In het verleden kon de ontdekking van zilver de start zijn van een opstoot van zilverkoorts.

  Isotopen

Zie Isotopen van zilver voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Van zilver komen er in de natuur twee stabiele isotopen (¹⁰⁷Ag en ¹⁰⁹Ag) voor in ongeveer gelijke verhouding. Daarnaast zijn er ongeveer 28 radioactieve isotopen, waaronder zilver-103, bekend met halveringstijden variërend van enkele honderden jaren tot enkele minuten.

  Chemie

Zilver staat in het periodiek systeem in de zelfde groep als koper. Net als koper heeft ook zilver de valenties 1+ en 2+, naast metallisch zilver. In tegenstelling tot koper, dat standaard als tweewaardig ion voorkomt, is het meest voorkomende zilverion de éénwaardige vorm. De tweewaardige vorm is alleen stabiel naast zeer sterke oxidatoren, bijvoorbeeld in zilver(II)fluoride. In de complexometrie is zilver een metaal dat twee liganden kan binden, bijvoorbeeld in AgCl₂^–.

In de analytische chemie wordt zilver in de vorm van zilvernitraat toegepast in de kwalitatieve- en kwantitatieve analyse van halogeniden, met name chloride.

  Toxicologie en veiligheid

Metallisch zilver is niet schadelijk maar veel zilver bevattende verbindingen zijn wel giftig en kunnen kankerverwekkend zijn. Sommige zilververbindingen kunnen de ziekte argyrie veroorzaken die onschadelijke maar permanente grijze of zwarte vlekken veroorzaakt op de huid.

  Taal

Zilver staat symbool voor de tweede plaats in wedstrijden. In de taal wordt zilver ook gebruikt als aanduiding voor "waardevol" of "duurzaam", zoals:

• een zilveren huwelijk, zie huwelijksverjaardag
• een zilveren jubileum, zie jubileum

  Externe links

• Lenntech over: Zilver
• (en) EnvironmentalChemistry.com over: Zilver
• (en) WebElements.com over: Zilver

Zie de categorie Silver van Wikimedia Commons voor meer mediabestanden.