Widżet
Z Wikipedia
Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Informacje nieweryfikowalne mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Aby uczynić artykuł weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach. Uwaga: Aby ułatwić pracę, dodaj do szablonu parametr |data=2010-06. |
Widżet – podstawowy element graficznego interfejsu użytkownika (np. okno, pole edycji, suwak, przycisk). Termin ten jest szczególnie popularny wśród użytkowników systemów operacyjnych z rodziny UNIX, natomiast użytkownicy systemów MS Windows używają w tym kontekście terminu kontrolka lub element kontrolny. W pewnych kontekstach synonimem widżetu jest okno.
Spis treści |
Etymologia
Widżet (ang. widget) w języku angielskim funkcjonuje jako synonim gadżetu. Po raz pierwszy wykorzystano je do nazwania elementów graficznego interfejsu użytkownika podczas prac nad projektem Athena w latach 80. XX wieku, gdyż dzięki wspólnemu prefiksowi widget kojarzy się ze słowem window (okno), a ponadto "wszystkie inne określenia miały niepożądane konotacje".
Terminy kontrolka lub element kontrolny nawiązują do podobieństwa okien z widżetami do pulpitów sterowniczych zawierających różne przyciski, potencjometry i wyświetlacze.
Widżet jako element GUI
Widżet jest elementem graficznego interfejsu użytkownika programów komputerowych umożliwiającym komunikację programu z użytkownikiem. Widżety otrzymują komunikaty generowane przez mysz i klawiaturę oraz inne komunikaty systemowe i wyświetlają swoją reprezentację na ekranie. W typowej implementacji menedżer okien przypisuje im pewien prostokąt na ekranie, a do rozwiązywania konfliktów między widżetami zajmującymi wspólny obszar stosowana jest metoda z-order.
Widżety są udostępniane przez biblioteki środowisk graficznych. W odróżnieniu od interfejsu tekstowego, w którym najmniejszą jednostką graficzną jest znak, widżety wyświetlane są na ekranie z dokładnością do piksela.Funkcje widżetów:
- przekazywania do programu danych lub poleceń użytkownika
- wizualizacji na ekranie danych lub informacji o stanie programu
- zarządzania innymi widżetami (widżety pojemnikowe)
Typowe aplikacje graficzne wykorzystują kilkanaście lub kilkadziesiąt widżetów. W celu ułatwienia zarządzania nimi, grupuje się je w hierarchie oparte na relacji rodzic – dziecko (ang. parent – child). Widżety nadrzędne (parent) stanowią tło dla widżetów podrzędnych (child). Deaktywacja (lub aktywacja, ukrycie, wyświetlenie, usunięcie) widżetu parent powoduje automatyczną aktywację (lub deaktywację, ukrycie, wyświetlenie, usunięcie) wszystkich jego widżetów.
Widżety nieposiadające parametru parent nazywane są oknami. Okna z reguły posiadają pasek tytułowy i ramkę, aczkolwiek niektóre aplikacje rezygnują z tej cechy. Przykładami okien są główne okna aplikacji i okna dialogowe.
Widżety nie są objęte żadnymi formalnymi standardami, jednak współczesne biblioteki GUI zawierają zestaw podstawowych widżetów, które mimo różnych implementacji mają w każdej bibliotece identyczne przeznaczenie i funkcjonalność oraz bardzo podobne interfejsy programistyczne, a różnią się najwyżej wyglądem. Większość bibliotek posiada mechanizmy umożliwiające naśladowanie wyglądu widżetów z innych bibliotek. Biblioteki widżetów zwykle udostępniają także różne niestandardowe, wysoce wyspecjalizowane widżety (np. widżet przeglądarki stron WWW w Qt 4.4 (podobny widżet występuje również jako kontrolka ActiveX Microsoft Internet Explorera), czy widżet przeznaczony do rysowania wykresów funkcji w bibliotece Qwt). Każda biblioteka GUI udostępnia mechanizmy konstrukcji własnych widżetów.
Widżet pojemnikowy
Rolą widżetu pojemnikowego jest zawieranie innych widżetów, a dokładnie, udostępnianie im swojej własnej powierzchni. Zazwyczaj jest to też ściśle związane z hierarchią widżetów, w związku z czym widżet ten ma parametr parent w stosunku do widżetów na nim umieszczonych. Widżet pojemnikowy poza podstawową postacią, która nie ma żadnych wizualnych cech, może też przybierać różne wielofunkcyjne postacie takie, jak:
- karta
- ramka
- powierzchnia wirtualna z własnym paskiem przesuwania
W bibliotekach bardzo elastycznych, w których widżety mają ściśle wyznaczoną rolę, funkcje widżetów pojemnikowych mogą pełnić zwykłe widżety. Taka sytuacja występuje np. w GTK, z tą różnicą, że widżety takie dzielą się na dwa rodzaje: zawierają wiele widżetów (np. widżety rozmieszczania), i takie, które zawierają dokładnie jeden widżet mający np. realizować wizualizację tego elementu (np. przycisk, który może zawierać etykietę realizującą wyświetlanie napisu na tym przycisku).
Biblioteki GUI
Przykładowe widżety
- etykieta
- lista
- lista kombinowana
- lista rozwijalna
- menu rozwijalne
- pasek menu
- pasek narzędzi
- pasek postępu (pasek stanu)
- pasek przesuwania
- suwak
- pole edycyjne
- pole wyboru
- przycisk
- przycisk narzędzi
- przełącznik
- przycisk zaznaczania
- drzewo
- karta
Elementami GUI są również są:
- okno
- okno dialogowe
- okna w oknach
Widżet pulpitu
Widżet pulpitu – mały program, który uruchamia się na pulpicie użytkownika, zazwyczaj łączący się z internetem i prezentujący określone informacje. Niekiedy (np. w prasie komputerowej) spotyka się tłumaczenie tego wariantu widżetu jako wihajster.
Widżety pulpitu stały się popularne, gdy Apple wprowadziło je (jako Dashboard) do systemu Mac OS X 10.4 "Tiger" (choć istniały wcześniejsze implementacje jak np. Konfabulator).
Widżety tego typu są również dostępne w przeglądarce internetowej Opera (od wersji 9).
W celu uruchomienia widżetu w systemie operacyjnym nieobsługującym go, takim jak Linux lub Microsoft Windows wcześniejszy niż Vista, należy zainstalować odpowiednie oprogramowanie. Windows Vista obsługuje widżety (nazywane gadżetami) bez pomocy dodatkowych programów. Podobnie jest w przypadku KDE 4 (są one wprowadzane również na panel i noszą nazwę plasmoid[1].
Widżety pulpitu poszczególnych systemów operacyjnych lub programów nie mogą być używane zamiennie.
Widżety na urządzeniach mobilnych
Widżety pulpitu funkcjonują również na smartfonach i zaawansowanych telefonach komórkowych. Uruchamiane są przez użytkownika poprzez przeciągnięcie ich z bocznego menu na obszar roboczy urządzenia.
Widżety można znaleźć m.in. na urządzeniach firm:
Przypisy
- ↑ Nazwa występuje w polskiej wersji interfejsu; pochodzi od nazwy programu do ich obsługi – Plasma.